Saçlı deride ya da bazen vücudun diğer kıllı bölgelerinde ani, yuvarlak veya yamuk saç dökülmeleriyle kendini gösteren bir hastalıktır. Genellikle tek veya birkaç bölgeyi etkiler ve saç köklerinin bağışıklık sistemi tarafından “yanlışlıkla” hedef alınması sonucu ortaya çıkar.
Birçok kişi saçkıranın bulaşıcı olup olmadığını merak eder. Maalesef bu konuda toplumda çok sayıda yanlış bilgi dolaşmaktadır. En yaygın yanlış bilgi “saçkıranın bulaşıcı olduğu, bu yüzden hastadan uzak durmak gerektiği” yönündedir. Ancak bu, tamamen yanlış ve bilimsel verilere aykırıdır.
Saçkıran bulaşıcı değildir. Bu hastalık, enfeksiyon kaynaklı değildir; yani virüs, bakteri veya mantar gibi bir mikrobun neden olduğu bir durum değildir. Dolayısıyla saçkıranlı bir kişiye dokunmak, aynı ortamda bulunmak ya da kişisel eşyalarını paylaşmak saçkıran hastalığının size geçmesine neden olmaz.
Saçkıranın temelinde bağışıklık sisteminin yanlış çalışması yatmaktadır. Normalde vücudun savunma hücreleri, dışarıdan gelen zararlı mikroplarla savaşır. Ancak saçkıranda bu hücreler, kendi vücudundaki saç köklerini “düşman” olarak görür ve saldırır. Bu durumun nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik yatkınlık, stres, enfeksiyonlar ve çevresel faktörlerin tetikleyici rol oynadığı düşünülmektedir.
Dünya genelinde dermatoloji alanında referans kabul edilen kurumlar, özellikle American Academy of Dermatology (AAD), Mayo Clinic ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) saçkıranın bulaşıcı olmadığını kesin bir şekilde vurgulamaktadır. Bu kurumların yayınlarında, hastaların sosyal çevrelerinden uzaklaştırılmaması, toplum içinde ayrımcılığa maruz kalmaması gerektiği belirtilir.
Bazı durumlarda, saçkıran hastalarının saçlı derisi kaşındığı için yoğun kaşıma sonucu deri bütünlüğü bozulabilir ve ikincil enfeksiyonlar gelişebilir. Bu enfeksiyonlar (örneğin mantar veya bakteriyel enfeksiyonlar) bulaşıcı olabilir. Ancak bu durum saçkıranın kendisiyle değil, ikincil enfeksiyonlarla ilgilidir. Saçkıranın esas nedeni ve bulaşma şekli farklıdır.
Sonuç olarak, saçkıran hastalığı fiziksel temas veya yakın çevre yoluyla bulaşmaz. Toplumda bu yanlış bilgi yüzünden saçkıran hastaları dışlanabilir, yanlış muamele görebilir. Bu nedenle doğru bilgi yaymak, hastalara empati göstermek ve tedavi sürecinde yanlarında olmak çok önemlidir.
Unutmayalım ki saçkıran, vücudun bağışıklık sistemiyle ilgili karmaşık bir durumdur; bulaşıcı bir mikrop değil!
