Bebeklerin anne karnında nefes aldığına dair yaygın bir inanç vardır. “Daha doğmadan ciğerleri çalışıyor”, “Anne karnında suyun içinde nasıl nefes alıyor?” gibi cümlelerle sıkça karşılaşırız. Oysa bu fikir, kulağa mantıklı gelse de fizyolojik olarak doğru değildir.
Nefes Nedir, Ne Değildir?
Öncelikle “nefes alma” ifadesi, akciğerlerin havadaki oksijeni alıp karbondioksiti vermesi sürecini ifade eder. Bu, diyafram ve göğüs kaslarının yardımıyla hava alıp verme hareketidir. Ancak anne karnındaki bebek, amniyotik sıvı içinde yaşar ve çevresinde solunabilecek hava yoktur.
Bebek Oksijeni Nereden Alıyor?
Anne karnındaki bebekler akciğerleriyle değil, göbek kordonuyla oksijen alır. Plasenta aracılığıyla annenin kanındaki oksijen, göbek kordonu yoluyla bebeğe ulaşır. Aynı yolla karbondioksit de bebeğin kanından plasentaya aktarılır.
Bu durum, solunum sisteminin yerini geçici olarak plasenta-solunum sisteminin alması anlamına gelir. Yani bebek, doğana kadar soluk almaz; ama oksijen alır.
Bebek, gebeliğin ilerleyen haftalarında solunum pratiği gibi görünen kas hareketleri yapabilir. Bu, diyafram kasının kasılıp gevşemesiyle olur. Amacı ise akciğerleri ve solunum kaslarını doğuma hazırlamaktır. Ancak bu hareket gerçek anlamda nefes almak değildir, çünkü içeri giren hava değil, amniyotik sıvıdır.
Doğumla Birlikte Gerçek Solunum Başlar
Bebek doğduğunda göbek kordonu kesilir ve plasenta-solunum sona erer. İlk ağlama, aynı zamanda ilk nefes alışıdır. Bu andan itibaren akciğerler devreye girer ve bebek artık kendi başına soluk alıp vermeye başlar.
Bebeklerin anne karnında görülen solunum benzeri hareketleri ve bazı ultrason görüntüleri, bu yanılgıyı destekler nitelikte sanılabilir. Ancak tıp literatürü, bu nefes almayı kas gelişimi için yapılan motor egzersizler olarak tanımlar. Solunumun gerçek tanımıyla ilgisi yoktur.
- Bebekler anne karnında nefes almaz, oksijeni göbek kordonu aracılığıyla alır.
- Akciğerler sadece gelişim sürecindedir, ama aktif solunum yapmazlar.
- “Anne karnında nefes alma” sanılan şey, kas gelişimi için yapılan refleks hareketlerdir.
- Gerçek solunum, doğumla birlikte başlar.
